Masif Panel

Metin KAHVECİ[i]
Azem GÜNGÖR[ii]

1.Giriş

İnsan hayatında; kağıttan mobilyaya, konuttan elektrik direğine kadar çok farklı kullanım alanı bulan ahşap malzeme bazı kullanım alanlarında yeni malzemelere yerini bırakırken bazı alanlarda ise vazgeçilemezliğini sürdürmektedir. Özellikle bina içi fonksiyonlarda mobilya veya diğer iç mekân elemanı olarak kullanımı insanların tercihlerinin başında gelmektedir. Ahşabın vazgeçilemediği kâğıt imalatı gibi birçok alan olsa da konumuz gereği iç veya dış mekânlarda masif ahşabın kullanımı ve özellikle incelenecektir.

Ahşap malzemenin masif olarak kullanımındaki tüm faydalar, bunun masif halde kullanılmasındaki sakıncalar nedeniyle, ahşap malzemenin bu şekilde kullanımını olumsuz etkilemiştir. Fakat son 20-25 yıldan bugüne endüstrideki gelişmeler ahşabın masif halinde kullanımının önündeki engelleri kaldırması ile ahşabın yine ahşap olarak kullanıldığı yeni ürünler ortaya çıkmıştır. Bunlardan başlıcaları lamine edilmiş ahşap kereste, Masif panel gibi ürünlerdir. Bu makalemizde masif panelin tanımı, üretimi, özellikleri ve kullanım yeri ve şekilleri hakkında bilgi verilecektir.

2. Genel Tanımlar ve Ahşabın Genel Özellikleri

2-1 Tanımlar.

Öncelikle masif ahşap tanımının yapılmasında fayda vardır. Ahşabın kullanıldığı yerde yapısının mekanik veya kimyasal yolla bozulmadan, başka veya diğer ahşap malzemeler ile kesilip biçilip birleştirilmeden kullanılması ve boyutlarının fonksiyonunu tek başına görecek halde olması durumuna MASİF AHŞAP denilmektedir. Örneğin Yonga levha, ahşap malzemenin yapısının mekanik yolla yongalanarak bozulması ve bu yongaların yapıştırılarak yeniden biçimlendirilmesi nedeniyle masif ahşap değildir. Bina yapımında kullanılan kereste, biçilerek şekillendirilmiş olmasına rağmen kullanım yerinde yapısının bozulmamış ve fonksiyonunu tek başına icra etmesi nedeniyle masif ahşap malzeme olarak adlandırılır. Bunun yanında kereste gibi tomruktan kesilerek ya da biçilerek elde edilen kaplamalar tek başlarına masif tanımına giriyormuş gibi gözükse de kullanım yerlerinde bu malzeme yapıştırılarak fonksiyonunu göreceğinden masif ahşap değildir. 

Masif Panel, Aynı ağaç türünden çıta ya da lata boyutlarındaki masif ahşap malzemelerin uc uca ekli ya da tek parça halindeyken (çoğunlukla dar yüzeylerinden) yan yana yapıştırılması ile elde edilen ahşap levha ürünüdür. Masif panel olarak adlandırılan bu ürün yukarıda tanımı yapılan Masif ahşap tanımına girmez. Fakat bazı isimlendirmelerin çok cazip olmaları onların yerleşmesine neden olmaktadır. Örneğin Türkiye’de kurulan ilk yonga levha fabrikasının adının Kartal Suni Tahta (Kartal SUNTA) olması bugün ülkemizde bu ürüne adını vermiştir. Masif Panel adı da bu ürünü ilk olarak üreten firmalarımız tarafından verilmiş ve uygulanır hale gelmiştir. Masif ahşap malzemenin yerini alan bu malzemenin bu şekilde isimlendirilmesi de hatalı olmayacağı kanaatindeyiz.  Masif panelin İngilizce olarak adlandırılması birkaç şekilde olmakla birlikte en yaygın olanı “edge glued massive panel” dir.

2-2 Ahşap Malzemenin Genel Özellikleri

Ahşap malzemenin ağaç türüne yetişme yörelerine ve kendi içinde özelliklerinin değişimine burada değinilmeyecektir. Burada özellikle masif haldeki ahşabın özellikleri ile bunu iyileştirilmesine değinilecektir.

Ahşap malzemenin en iyi bilinen ve insanların tercih etmelerine neden olan özelliği “ahşabın sıcaklığı” olarak adlandırılan –düşük- ısı iletkenliği ve tamamen doğal ve sağlıklı bir malzeme oluşudur.  Bunu yanında özgül ağırlığına oranla son derece dirençleri yüksek bir yapı malzemesidir. Ayrıca ahşaptan ürün üretmek için son derece az enerji (diğer endüstriyel malzemelere oranla) tüketmesi insan sağlığına olumlu etkilerinden biridir.  Ahşap malzemenin diğer özellikleri: Ses ve ısı izolasyon, yüksek sıcaklıklarda değişim göstermemek, şok ve vibrasyona karşı dayanıklılık, basit aletler ile işlenebilmesi ve birleştirilebilmesi, metallerde görülen yorulma göstermemesi, paslanmaya ve düşük nitelikli baz ve asitlere dayanıklılık, poröz yapısı nedeniyle yüzey işlemleri kolaylığı, kusurlarının son derece kolay görülebilmesi, çürümeye karşı çeşitli yöntemler ile korunabilir olması, kimyasal yolla birçok endüstriyel ürünün hammaddesi olması ve renk ve görünüş özelliklerinin son derece dekoratif olması olarak belirtilmektedir(1).

Ahşap malzemenin endüstriyel kullanım olarak avantajlı olduğu özelliklerinin yanında dezavantajlı olduğu yönleri de bulunmaktadır. Bunlar, önleme yolları ile aşağıda sıralanmıştır.

• Yanma özelliği:

Ahşap malzemenin yanma özelliği uygun kesitler ve ağaç türü kullanarak ve geciktiriciler ile muamele edilerek azaltılabilir. Ahşap malzemenin yanma özelliği genellikle ahşap yapı yapımında bir dezavantaj olarak -sadece ülkemizde- görülür. Ahşap malzeme yanar fakat yangın sırasında yüksek ısı nedeniyle direnç özelliklerini kaybederek çökmez. Bu özelliği yangına müdahaleyi ve can kurtarmayı sağlar. Ülkemizde bilinen şekli ile tarihi konaklar yanar ve sanki ahşap olduğu için yandığı anlaşılır. Bilinen gerçek, yerine daha çok katlı bina yapım isteğidir. Bunun yanında bu binaların yapımında bugünkü teknikler bilinmediğinden direnç ve diğer konstrüktif önlemler eksiktir. Ahşabın bina yapımında kullanılmasından korkulmaması gerektiği konusuna verilebilecek en iyi örneklerden birincisi Avrupa ve Amerika da ki ahşap konutların oranı, ikincisi ise Amerika da yapılmış olan deneysel bina elemanlarının yangına karşı test sonuçlarıdır.

• Mantar ve böcekler tarafından tahrip edilebilmesi özelliği:

Ağaç türlerine göre farklı olmakla birlikte olumsuz şartlarda (özellikle rutubet ve sıcaklık) ahşap malzemeye böcek ve veya mantarlar tarafından zarar verilebilir. Fakat günümüz koşullarında kullanım yerine göre hangi tür ağacın dayanıklı olduğu (dayanıklı türlerin seçimi) bilinmekte veya çok olumsuz şartlar için bile emprenye edilerek korunan ahşabın çürütülmesi imkânsız hale getirilebilmektedir.

• Şekil değişimi ve direnç:

Endüstriyel malzemelerin (çelik, alüminyum vs.) çalışma şartlarında şekil değişimi genellikle ısıya bağlı ve aynı malzemelerde eksenlere göre aynı orandadır. Bu durum sıcaklıkla belirlenmiş ve uzama katsayısı olarak adlandırılarak üç boyut için şekil değişimi hesaplamalarında kullanılmaktadır. Bu durumun aksine ahşap malzeme ısı değişimi ile ihmal edilebilir. Bir ölçü değişimi sergilemesinin yanında ortam rutubetine göre rutubet alarak boyutları artmakta veya vererek azalmaktadır. Bu durum ahşap malzemenin “çalışması” olarak adlandırılır. Ahşabın çalışması iç mekânlarda ahşabın sağlıklı ortamlar yaratmasının en önemli özelliği olsa da, çalışmanın üç boyutta farklı oranlarda olması ayrıca dikkat ve hesaplamayı gerektirir. Bu durum aynı zamanda ahşap malzemenin direnci ile de alakalıdır. Ahşap malzeme nin direnci farklı yönlerde büyük farklılıklar arz eder. Masif ahşap malzemeden ürün tasarlanmasında bu özelliğine özellikle dikkat etmeli ve tasarım buna göre uygulanmalıdır.

• Ahşap malzemenin doğal kusurları:

Ahşap malzeme kullanım yerine göre etkileri farklı olmakla birlikte doğal kusurlar içerir. Örneğin budak, bazı kullanım yerlerinde estetik açıdan olumlu karşılansa da malzemenin direncini düşürdüğü gibi kullanım yerinde malzemenin çalışmasında da farklılıklar ortaya koyacaktır. Kısaca doğal ahşap malzeme bir çelik döküm gibi homojen değildir. Malzemede budak, çatlak, renk farklılıkları bulunabilir.

• Masif ahşap boyutlarının etkisi:

Masif ahşap malzemenin boyutları ağaçların boyutları ile sınırlıdır. Altı metre boyunda ve 0,7 m genişliğinde bir masif ahşap malzeme üretmek ekonomik olmaz. Ayrıca büyük ölçülerdeki herhangi bir masif malzemede bulunabilecek budak gibi kusurlar bu malzemenin kullanımını olumsuz etkileyecektir.

Sonuç olarak Masif ahşap malzeme birçok avantajı nedeniyle insan hayatında son derece etkili bir malzeme dir. Olumsuz yönleri bugün çeşitli önlemler ile giderilmiş ve ahşap kökenli birçok ürün kullanımda dır. Örneğin ahşabın faklı yönlerde çalışması, direnç değişikliği ve büyük boyutlarda bulunamaz olmasının önüne MDF (Orta Yoğunlukta Lif levha), Kontrplak, OSB Yönlendirilmiş Yonga levha) gibi ürünlerle geçilmiş ve dünyada büyük kullanım alanı bulmuştur.

• Yeniden Ahşap:

Günümüzde ahşap malzemeden masif ahşabın niteliklerini son derece arttıran ve yeni kullanım alanları açan birçok gelişme vardır. Örneğin yonga levha gibi homojen ve boyutları büyük ve dış kullanımda sudan etkilenmeyen, ayrıca çivi tutma direnci de masif malzemeye göre yüksek bir malzeme denildiğinde OSB bu ihtiyacı karşılamaktadır. İstenilen uzunlukta ve masif ahşaptaki kusurları içermeyen ürün olarak (LVL) Kaplamalı Lamine Kirişler bugün çok rahat kullanım alanı bulmaktadır.

Ahşap malzemenin kullanımındaki değişikliklerin büyük çoğunluğu ekonomik, hijyenik ve dirençleri yüksek tutkalların gelişmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu tutkallar ve özel imalat teknikleri ile kusurlu sayılabilecek kısımların çıkarıldıktan sonra uc uca veya yan yana yapıştırılması ile daha stabil, istenilen ölçülerde ürünler yapılabilmiştir.

Tutkallardaki gelişmeler ile ahşabın yongalanarak (Y.L,OSB), soyularak Kontrplak) veya liflendirilerek (Lif levha)  elde edilen ürünlerin yanı sıra ahşabı parçalamadan kullanmanın da imkânlar dâhiline girdiği görülmüştür.  İnsan ile son derece sıcak bir bağı olan masif ahşabı dezavantajları olmadan kullanma imkânları da son 15 yılın trendi yükselen ürünü haline getirmiştir. Masif tahtadan pencere doğraması yapılması yerini büyük oranda lamine keresteye bırakmaktadır.

Masif ahşaptan yapılan eski mobilyalar tarihin sayfalarında sanat eseri olarak yerlerini korurken mobilya endüstrisi masif malzeme kullanımına yukarıda saydığımız nedenlerden dolayı yıllarca uzak kalmıştır. Fakat gelişmeler artık masif malzemeyi olumsuzluklarını dışarıda bırakmış olarak yeniden tanımaya doğru yöneltmiştir. Avrupa da özellikle son 10 yıldan bu yana Masif Panel Olarak adlandırılan ürün mobilya yapımında kullanılan malzemeler içinde yerini iyice belirginleştirmiştir. Bunun en önemli nedeni insanların masif ahşaba olan ilgisine cevap verebilecek ürün olmasıdır. Kısacası; Masif Panel, ahşabın çalışma, budak kusur, boyut darlığı ve diğer kusurlarından arındırılmış haliyle diğer tüm avantajlarının içerildiği bir masif ahşap ürünüdür.

Yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı makalemizde Masif Panel İmalatının özellikleri ve kullanım özellikleri ile dikkat edilecek hususlara değinilecektir.

3-1 Masif Panel Üretimi

Masif Panel (MP) üretiminin anlatılmasından önce bazı genel kabuller gözden geçirilmelidir. Bunlardan birincisi mevcut tesis ve imalat parametreleridir.

MP imalatı yapabilmek için mevcut bir tesis varsa MP için yeniden planlanmalı, tesis yeni kurulacaksa fizibiliteden başlayan bir karar sürecinden geçilmelidir.

İmalat parametreleri olarak ise aşağıda da açıklanacak üretim aşamalarından önce bilinmesi gerekli konulardır. Bu konuda ilk değinilecek konu imalatın hemen her aşamasındaki hassasiyetin yüksek oluşudur. Basitçe lataların yan yana yapıştırılmasından ibaret olarak görülen bu konu, ağaç sanayi indeki hemen en hassas imalat yapılan işkollarına göre kıyaslandığında hassas sayılır. Örneğin pencere doğraması üreten ve bu amaçla kereste kurutan tesiste, kurutulan kerestenin sonuç rutubeti ve rutubetin kereste içinde dağılımı bu imalattaki hassasiyete göre önemsiz sayılabilir. Veya preslenecek latalardaki her bir latanın genişlik ölçüsündeki değişimin 0,05 mm yi geçmemesi gereklidir. Bu ölçü hassasiyeti demonte mobilya imalatında bile çok sıkı bir değerdir. Yapılan en büyük hata kereste biçerek imalat yapan bir işletmede son derece hassas imalat yapılsa dahi toleransın ± 1,5-2mm’nin normal kabul edildiği bir ortamda istenilen hassasiyetin kabullenilebilmesi ve yanlışlıkların önüne geçilmesi para ve zaman kaybına neden olmaktadır.

İmalat parametrelerinden ikincisi mevcut veya kurulacak tesisin imkânlarıdır. Çoğunlukla kereste imal eden işletmelerin aday olduğu bu üretim için Kurutma tesisi ve diğer makinelerin teknik özellikleri bu imalata göre değerlendirilmelidir. Ya da bir kereste fabrikasında sadece atıkların değerlendirilmesi için düşünüldüğünde bazı zorluklar ile karşılaşılacaktır. MP imalatında atıkların da değerlendirilmesi mümkün olmakla birlikte sadece atıklardan yapılmasının ekonomik olmayacağı kesindir. MP imalatında kereste işlenmesi sırasında çıkan atıkların değerlendirilmesi yapıldığında tüm MP imalatına oranla %24-30 u geçmesi halinde istenilen niteliklerde ürün yapılamayacağı ve maliyetlerin yükseleceği için ekonomik olmayacaktır.

MP imalatı için aşamalar kısaca; Kurutma, dilme, kusur giderme, lata boylama, dört işlem, boyuna birleştirme,  yan yana ekleme, ebatlama, kalibre ve ambalajlamadan ibarettir.

• Kereste Kurutma:

MP imalatı için kullanılacak kereste (kalas, tahta, lata) olarak %10±2 rutubetine kadar kurutulmalıdır. Burada önemli olan herhangi ölçüdeki kerestenin kurutulması değildir. İmal edilecek MP nin özellikle kalınlığı ve bunun yanında kısmen genişliği lataların boyutlarını tayin eder. Herhangi bir kalınlıktaki MP  için yine herhangi bir genişlikteki lata kullanılamaz. Üretilecek MP kalınlıklarına göre lata genişlikleri hesaplanarak çeşitli tipler için standart geliştirilmelidir. Geliştirilen lata standartlarına göre dört işlem makinesindeki, dilme ve diğer işleme ile kurutma zaiyatları eklenerek kurutmaya girecek kalas, tahta veya latanın boyutları belirlenir. Kısaca mevcut malzemenin boyutlarına bağlı kalarak yapılacak MP, ya tesadüfen uygun bir ürün olarak yada fazla zaiyata (tutkal veya ahşap) büyük bir olasılıkla da MP tekniğine aykırı ürüne dönüşecektir

Kurutma işleminde kurutma tekniğinde bilinen her kural ihmal edilmeden uygulanmalıdır. Yukarıda da bahsedildiği gibi diğer amaçlar için dikkate alınması uygun belki ekonomik olmayabilen en küçük detay atlanılmamalıdır. Kerestelerin aynı kalınlıkta olması, istif çıtaları ve dizilişi, fırının rutubet ölçüm hassasiyeti ile kontrol sistemi ve kurutma programı, kurutma sırasında ortaya çıkabilecek arızalar ile dengeleme periyodunun sağlıklı uygulanmasına özellikle dikkat edilmelidir.

Kurutma çıkışında keresteler rutubet ve kalite olarak kontrol edilmelidir. Kurutmadan çıkan kereste mevsime bağlı olmakla birlikte açık alana konulmalı. Kapalı bile olsa uzun süre imalata girmesi bekletilmemelidir.

• Dilimleme:

Kurutulmuş kereste, dört işlem öncesi boyutlara göre dilinir. Bu aşamada, bazı ağaç türlerinden yapılacak MP lerde son derece önemli olması nedeniyle elde edilen latanın geniş yüzeyinin görünüşüne göre ve tam boy veya kusur giderilecek olmasına göre tasnif yapılır.  Latalar geniş yüzeyinin (MP nin üst ve alt yüzeyi) görünüşüne göre teğet yüzey (hareli) ve radyal yüzey (frezeli) olarak ayrılabilir. Bu tasnifin amacı MP in yüzeyindeki görünüşten piyasanın talebidir. Özellikle ibreli ağaçlarda ve yıllık halkaları belirgin ağaçlarda bu talep söz konusudur. Esasen MP imalatında imalat tekniğine en uygun lata geniş yüzeyine göre radyal olandır. Fakat bu şekilde imal edilmesi için malzemenin bu şekilde temininin zorluğu ve görünüş olarak teğet olanlarında bazı kullanımlarda tercih ediliyor olması bu ayrımın esasıdır. Dilimleme işlemi için çoklu dilme makinası veya planya kombineli çoklu dilme kullanılabilir. Dilme işlemi sonrasındaki malzeme sınıflandırması yapılacak işin kalitesi ile bağlantılıdır. Renk sınıflandırılması tam boylar için bu aşamadan başlatılması yararlı olacaktır.

• Kusur Giderme veya Budak Çıkarma:

Dilimlemeden çıkan lataların üzerlerindeki kusurların MP standartları dışında kalanlarının çıkarılması işlemidir.  Bu işlemde tercih edilen makine bilgisayar kontrollü boylama ve kusur giderme makinesidir. Bu işlem el ile de yapılmakla birlikte kısa boy paneller için üretilebilecek tam boy lataların kaybedilmesi nedeniyle tercih edilmemelidir.

• Boy Ekleme:

MP imalatı için gerekli olan standartta boy ekleme için dişlerin açılarak tutkallanan malzemelerin preslenmesi işlemidir. Tutkal olarak çoğunlukla PVA tutkalı tercih edilir. Boy eklemede kullanılan makinenin özellikleri ve gelen lataların kalınlık ya da genişlik değişimi dikkate alınarak boy eklemeye girecek lataların en az iki yüzeyi dört işlem makinesinden geçmiş olması gerekebilir. Preslemede lata kesit birim alanına düşecek basınç ağaç türlerine göre değişmektedir. Genel olarak uygulama ağaç cinsi ne göre pres basıncı uygulamasıdır. Önerimiz ağaç türü ve özgül ağırlığı dikkate alınarak yapılan basınç ayarlama yöntemidir. Bu işleme, parmak dişli birleştirme yapıldığından genellikle FİNGER JOINT adı verilmektedir. Boy eklemede de, yukarıda belirtildiği üzere lataların yüzey görünüşlerine göre sınıflandırılmış (gerekli türler için) olması gerekmektedir.

• Boylama:

Boy eklenmiş lataların boyları zaten ekleme makinesinde (FJ) istenilen ölçülere getirilmiştir. Veya Bilgisayar kontrollü kusur giderme ile işlem görülenler de istenilen boya göre boylanmışlardır. Tam boy latalar ise boylanmamıştır. Ülkemizde imalat yapan işletmelerin bir kısmı lataları keresteden elde edildiği gibi boylamadan MP imalatı yapmaktadırlar. Bu durum bize göre yanlıştır. Elde edilecek MP nin boyundan +1 cm olacak şekilde boylamak yeterli olacaktır. Doğal olarak bu boy toleransı diğer sınıflandırma ve imalat kısıtları ile de alakalıdır.

• Dört Kenar İşleme:

Preslenecek lataların özellikle tutkallanacak yüzeyleri birbirine tam paralel ve latanın kesitine göre komşu kenarlar birbirine dik olmalıdır. Bu işlemi yapmak için Dört işlem adı verilen dörtkenarı düzeltebilecek makineye ihtiyaç bulunmaktadır. Piyasada genellikle rabıta makinesi olarak bilinen bu makinelerde işleme hassasiyeti istenilenin (±0.05mm) çok üzerinde olduğundan bu işlemler beş veya üzeri bıçağa sahip profil makinelerinde yapılmaktadır. Profil makinesinde dörtkenarı (hassasiyet garanti edilmişse en az üç) işlenen lataların esas sınıflandırılması bu aşamada yapılmalıdır.

• Sınıflandırma Kriterleri:

MP ürününün sınıflandırılması Ağaç türü, desen, renk (varsa) ve ekli(FJ) ya da eksiz latalı olma ana kriterlerine göre ön ayrıma tabi tutulur. Bu ayrımdan sonra MP ler yüzeylerindeki kusurların bulunma oranlarına göre A/A, A/B, B/B, B/C ve C/C olmak üzere beş ana sınıfta işlem görmektedir. Bu sınıflandırmanın kriterleri belli olmakla birlikte talebe göre esas şekillenmektedir.

• Yan Yana Yapıştırma (Pres):

Yan yana yapıştırma işlemi iki faklı makine tipinde yapılabilir. Bunlar tablalı ve sürekli preslerdir. Sürekli preslerin kapasitesi yüksek ve panel genişliğinde sınırlama yok ve makinenin fiyatı çok yüksek, Tablalı preslerde ise kapasite orta fakat panel genişliği pres tabla genişliği ile sınırlıdır. Bunların yanında son yıllarda ikisinin de kombine edildiği makineler imal edilmeye başlanmıştır.

Preslemeye her ne kadar tasnif edilmiş lata gelmiş olsa da, presleme öncesi lataların sınıfına göre dizilip panel halinde nasıl olacağı görülmelidir. Ayrıca tam boy latadan yapılacak panellerde lataların yan yana dizilişlerinde yıllık halkalarının zıt yerleştirilesi de sağlanmalıdır. Bu durum MP için son derece önemli bir konudur.

Preslenecek latalar önceden görülerek uyumsuz latalar değiştirilir. Lataların bir kenarı tutkallanarak prese verilir. Tutkal olarak Farklı kullanım yerleri için farklı malzemeler kullanılsa da gerek insan sağlığına etkisinin olmaması ve gerekse yüksek ve esnek yapışması nedeniyle D3 veya D4 normunda PVA Tutkalı kullanılır. Tutkal türü sıcaklık ve kalınlığa bağlı olarak preste kalış süresi tespit edilir. Preslemede yapışma kalitesi basınç ile de ilgili olmasına rağmen, olması gereken basınç miktarının değişken olarak adlandırılmaması için bunların arasında belirtilmemiştir. Yan yana eklemede basınç ağaç türlerine göre değişmekle birlikte 8-16 kg/cm2 arasındadır. Tutkallanacak yüzeyin eksik tutkallanması son derece önemli bir sorundur.

Preslemeden çıkan malzeme levha halinde istifleme kurallarına riayet edilerek istiflenir, ortam sıcaklığına bağlı olarak 2-4 gün arasında bu istiflerde tutkalın sertleşmesi ve iklimlendirme amacıyla bekletilir.

• Ebatlama:

İstiflerde bekletilmiş olan MP levhaları istenilen ebatlardan boyutları büyük ve kenarları düz değildir. Bu levhalar istenilen ölçülere getirilmek ve aksine bir istek yoksa gönyeli hale getirmek için ebatlanır. Ülkemizde bazı işletmelerin yaptığı gibi zaten boyu önceden ebatlanmamış olan latalardan imal edilen panel neyi kurtarıra bu boya kesmek tamamen yanlıştır. MP imalarında istenilen ölülerde aksi belirtilmemiş ise ±1mm tolerans olmalıdır.

Ebatlama işlemi yine her işlemde olduğu gibi kalite kontrol ve sınıflandırmanın bir parçasıdır. Presten önce Kaynamış olarak görülen bir budak çatlamış veya düşmüş olabilir. Bu durumda levhanın sınıfı değişir veya budak çakma işlemi yapılabilir.

• Kalibre Zımpara:

MP ürünleri çoğunlukla mobilya imalatında kullanıldığından müşteriler her iki yüzeyin birbirine paralel (kalibre edilmiş) ve orta düzeyde liflenmeden arındırılmış olmasını beklerler. Bu nedenle her iki yüzey kalibre edilir ve talebe göre 100 veya 120 kum zımparalanır. Bu işlemde unutulmaması gereken, MP nin bir masif olduğu, Presin ve önceki makinelerdeki hassasiyete göre kaldırılması gerekli talaşın güçlü ve stabilitesi iyi bir makine ile yapılabileceğidir.

Kalibre zımpara işlemi ile MP nin yüzeyi tam olarak görülür ve sonuç kalite tasnifi burada kesinleşir.

• Ambalaj:

MP bir masif ürün dür. Bu ürün, ortam bağıl nem ve sıcaklığı ile tam bir masif ahşap gibi davranmak ister. Dolayısı ile depolama sevkıyat ve kullanıcının depolamasındaki olumsuz şartlarının malzemeyi etkilememesi için ambalajlama işlemine tabi tutulması gerekir. Genellikle tercih edilen Shrink naylonlamadır. Ambalajlanan ürün her durumda olduğu gibi istifleme kurallarına bağlı olarak stoklanır.

3-2- Üretimin Genel Değerlendirilmesi

Yukarıda genel hatları ile anlatılan MP imalatında diğer ahşap sektöründeki imalatlar ile kıyaslandığında sınıflandırma imalat toleransları bakımından daha uğraş gerektiren bir konudur. Üretim hassasiyeti, işlem aşamalarının fazlalığı ve sınıflandırmalar nedeniyle zaiyatı yüksek sayılabilecek bir imalattır. Ortalama çapı 30-35cm olan tomruklardan imalatın yapıldığı varsayıldığında elde edilecek kerestenin kusurları da son derece ve talep edilen MP nin kullanım yeri de etkili olmak kaydı ile elde edilecek MP nin verimi %28- 35 arasında olacağı göz ardı edilmemelidir. Bunun yanında tomruktan yapılacak imalatta verimi yükseltebilmek için tesisin alakalı ürünler üreten entegre tesis olması son derece faydalıdır.

MP imalatı için kurutulmuş kerestenin rutubetini her aşamada kontrol etmek, ortamın bağılnemine bağlı değişiklikleri izlemek ve buna göre işlemleri uygulamak son derece önemlidir. Preslemede yapışmanın tam sağlanabilmesi için latalar arasında %2 yi aşmayacak bir rutubet farkı genel olarak tavsiye edilendir. Buna uyum göstermekle sonuç ürünün kalitesini sağlamak arasında tam bir ilişki olduğu unutulmamalıdır.

Genel olarak, MP masifin geri dönüşünü sağlayan yeni bir ürün olarak yerini almakta hızla devam etmektedir. Bugün mobilya yapımında, yarın diğer iç ve dış mekân elemanları olarak kullanımında hızla talebinin artacağını düşündüğümüz bu ürünün önündeki tek engelin,  hangi koşulda olursa olsun yan yana eklenmiş masif ahşap parçalarından oluşan her levhanın masif panel olmadığının iyi anlatılamamasıdır. 

3-3 Masif Panel Boyutları

MP üretiminde ana kriterlerden biri pres boyudur. Dünyada bu amaçla üretilen pres boyları 2,5-3-3,5-4,2-4,5 ve talep edildiğinde 6 m dir. Bu boylar ile bağlantılı olarak genişlikler 1- 1,3 m olarak standart üretilmektedir. Sürekli preslerde ve kombine preslerde daha fazla genişlikte MP üretilebilir. Fakat bugün talep edilen MP leri genellikle mobilya elmanı olarak kullanıldığından 45-55-60-90 cm gibi genişliklerde de talep edilmektedir.

Masif panel in mobilya endüstrisinde kullanım alanı bulabilmesine neden olan en önemli avantajlarından biri de diğer levha ürünlerinde levha boyutlarına göre ürün tasarlamanın zorluğunun, yukarıda belirtildiği gibi özellikle genişlik yönündeki farklı ölçülerin ilave maliyet getirmeksizin rahatlıkla üretilebilmesi ile önüne geçilebilmesidir.

Masif paneller 10 mm kalınlıktan 60 mm kalınlığa kadar standart olarak üretilebilmektedir.  Bugün ülkemizde en çok talep gören kalınlıklar ise 16, 19,  30 ve 42 mm dir.

4. Masif Panelin Kullanım Yerleri ve Kullanımda Dikkat Edilecek Hususlar

MP in kullanım yerlerini genel olarak belirtirsek; okul, büro, yatak odası, mutfak mobilyalarında, ambalaj sandığı, ahşap ev iç elemanlarında,  yer döşemelerinde ve diğer yerlerde.

MP in kullanılmasında dikkat edilecek en önemli husus bu levha ürününün masif ahşaptan olduğunun unutulmamasıdır. Stoklarda bekletmekten mamul hale getirilinceye kadar masif ahşaptan az da olsa çalışmaya meyilli olduğu ve buna göre üreticilerin kullanımdaki dikkat edilmesi gerekli hususlarına dikkat edilmelidir. MP kullanım yerinde simetrik olarak yüzey işlemine tabi tutulmalıdır. MP den yapılacak mobilya elemanlarının çalışma yönü ve şekli dikkate alınarak tasarlanması gerekir.

5. Sonuç

Masif panel mobilya endüstrisinde yeni bir ahşap levha ürünü olarak yerini almaya başlamıştır. Tekniğine uygun yapılan üretimler ve yine tekniğine uygun tasarımlar ile, insanlara sıcak ürünler sunan ahşap malzeme ömürlük bir ürünle insanların yanında olmaya devam edecektir.

5846 sayılı yasa gereği lütfen gerektiği gibi kaynak göstermeden alıntı yapmayınız.!

Kaynak:

1- GÖKER. Y., 1994: “Ahşap Malzemenin Özellikleri”. Ahşap Dergisi sayı:4, İstanbul

[i] M.Kahveci. Genel Müdür. Tırtıl Müh. Ltd.Şti

[ii] A.Güngör. Genel Müdür, Yongapan A.Ş