Sanayi-Üniversite İlişkileri ve Devlet Desteği

TÜBİTAK Sanayi AR-GE Projeleri Destekleme Programı TEYDEB PROJELERİ

Yrd. Doç. Dr. Süleyman KORKUT
DÜ, Orman Fakültesi, OEM Bölümü
suleymankorkut@hotmail.com

Bir ülkenin gelişmişlik düzeyinin arttırılması,  sanayi ile üniversite ilişkilerinin sağlıklı olarak kurulması ve sürdürülmesi ile mümkündür. Hızlı bir teknolojik değişimin yaşandığı ve gün geçtikçe daha fazla globalleşme faaliyetlerinin arttığı günümüzde araştırma-geliştirme (AR-GE) ekonomik büyümenin vazgeçilmez öğesi haline gelmiştir.

Üniversitelerin eğitim-öğretim dışında bir diğer görevi olan halka ve sanayiye kılavuzluk etme ve bilgilendirme işlevi üniversite felsefesinin olmazsa olmaz kaidelerden birisi olarak yer almaktadır.

Günümüzde sanayi ve üniversite ilişkileri çeşitli sebeplerle bir türlü istenilen düzeye ulaşamamıştır. Burada sanayiciden, üniversitelerden ve yasalardan kaynaklanan etmenler ön plana çıkmaktadır.

Sunumda ilişkileri zayıflatan etmenler ortaya konduktan sonra çözüm önerileri sunulacaktır. Ayrıca sanayi-üniversite ilişkilerini kuvvetlendirici bir teşvik olan TEYDEB Projeleri hakkında detaylı bilgi verilecektir.

Üniversite’den kaynaklanan sebepler;

1. Sanayiciye bilgi ve tecrübelerini aktaracak yeterli öğretim üyesinin bulunmaması,
2. Akademik personelin bilgi ve tecrübeye göre değil kıdeme göre üstün vasıflı olarak lansedilmesi,
3. Akademik personelin uzmanlık alanı olmadığı halde sadece unvanını ön plana çıkararak her şeyi ben yaparım düşüncesi ile hareket etmesi,
4. Akademik personeller arasında birbirini karalayıcı sözlerin ortalıkta dolaşması,
5. Sanayiciyi para kaynağı olarak görme,
6. Yüksek Lisans ve Doktora çalışmalarının sanayicinin sorunları çözecek konulara yönelmeyerek daha çok rafta kalacak araştırmalara yönlendirilmesi,
7. Yetiştirilen mühendislerin sadece teorik bilgiyle donatılması ve uygulama eksikliğine sahip olması,
8. Akademik personelin alınmasında sadece bilgi düzeyinin ön plana çıkarılması neticesinde sektörle sıkı ilişkiler kurabilecek sosyal yönü fazla olan akademisyenlerin mevcut olmayışı,
9. Fakültelerdeki laboratuarlarda neler yapılabileceği ve sektöre hangi alanlarda fayda sunulabileceği konularında yeterli bir bilgilendirmenin yapılmaması,
10. Yetiştirdiği her bir öğretim üyesini kendisinin rakibi olarak görmesi sebebiyle bu güne kadar yeterli akademisyeni yetiştirmemiş olması,
11. Üniversite döner sermaye yönetmeliği sebebiyle sanayiciden gereğinden fazla para talep edilmesi,
12. Bazı akademik personelin ufkunun yeterli olmayışı,

Sanayici’den Kaynaklanan Sebepler;

1. Sanayi sektöründe daha çok aile şirketi hakim olduğundan şirket yönetiminde uzman personele ihtiyaç duymamakta ve böylece kalifiye elamanın şirkete katacağı faydayı tam olarak idrak edememesi,
2. Sanayicinin; üniversitedeki akademisyenlerin yeni teknolojiyi takip edemediği ve böylece güncel olaylardan uzak olduğu kanısında olması,
3. Sanayicinin üniversitelerden, bilimsel araştırmaya dayalı projeler yerine az maliyetli ve çok kazançlı ürünler ile ilgili projeler üretmesi isteğini ön plana çıkarması,
4. Sanayicinin Ar-Ge Laboratuarı kurması durumunda burada laborant-mühendis çalıştırma zorunda kalacağı ve böylece yüksek maliyetli personelle çalışacağı için üretim maliyetlerinde artış olacağına inanması,
5. Sanayi sektörünün kalite bilincinden uzak olması,
6. Üniversitenin kendisine sağlayacağı faydaları tam olarak idrak edememiş olması,
7. Sanayicinin çalışma alanı ile ilgili fakülte ve akademisyenleri araştırmamış olması,
8. Sermayesi sebebiyle yurt içi ve yurt dışı fuarları daha fazla takip etmesi nedeniyle üniversiteleri eski bilgilerle donatılmış olarak görmesi,
9. Karşılaştığı akademisyenden istediği faydayı sağlayamayan sanayicinin tüm akademisyenleri aynı kefeye koyması,
10. Sanayicinin üniversite ile işbirliğine girmesi durumunda akademisyenlerin işletme sırlarını deşifre edeceği düşüncesine hakim olması,
11. Akademisyenlerin kendileri ile bilimsel dille konuşarak onları istemedikleri alanlara çekebilecekleri düşüncesine sahip olmaları,
12. Yeni mezun olan mühendislerin uygulama konularındaki yetersizlikleri neticesinde üniversiteler hakkında yanlış düşüncelere kapılmaları,
13. Yapılacak proje ve Ar-Ge çalışmalarını kendi bünyelerinde oluşturma veya bu konuda danışmanlık yapan bürolarla çalışma arzusu,

Yasalar’dan Kaynaklanan Sebepler;

1. Ülkemizde maalesef orman ürünleri ile ilgili sanayiciyi ve tüketiciyi koruyan yasaların tam anlamıyla çıkarılamamış olması,
2. Tüketicide kalite ve standart bilincinin henüz tam olarak yerleşmemesi sebebiyle haklarını savunamaması,
3. Sanayicinin kalite ve standart bakımından denetlenmemesi,
4. Ülkemizdeki standartların uzman olmayan kişiler tarafından yurt dışından çevrilerek hazırlanması,
5. Üniversite sanayi işbirliğini kuvvetlendirici yasaların yeterli olmayışı,
6. İşletmelerin üniversiteden danışmanlık hizmeti alımını teşvik edici yönetmeliklerin bulunmayışı,
7. Kalite ve standartların oluşturulmasında üniversite-sanayi işbirliğinin ön plana çıkarılmaması,
8. Üniversitelerin döner sermaye yönetmeliklerinin sanayiciyi zora soktuğu düşüncesinin ön plana çıkması,

Çözüm Önerileri;

1. Öncelikli olarak her iki tarafında bu güne kadar sahip olduğu ön yargıları derhal bırakmaları gerekmektedir,
2. Akademisyenler üniversitenin anlamını oluşturan halka ve sektöre önderlik etme görevini unutmamalı, sanayici de globalleşen dünyada ayakta kalabilmesi için yegane yol olan üniversite ile diyaloğu kuvvetlendirici adımları atmalıdır,

3. Üniversiteler sanayicinin ihtiyaç duyduğu kalifiye mühendisleri ve akademisyenleri yetiştirerek bünyesinde bulundurmalıdır,
4. Sanayici bünyesinde Ar-Ge Laboratuarları kurarak dünya standartlarında ürün üretmelidir,
5. Üniversitelerdeki Yüksek Lisans ve Doktora çalışmaları sanayinin sorunlarını çözecek içeriklerde hazırlanmalı ve bu konuda sanayici yardımcı olmalıdır,
6. Sanayi-Üniversite ortak projeler üretmelidir,
7. Sanayicinin desteği ile sık sık güncel konularda sempozyum ve kongreler düzenlenmelidir,

Ülkemizde Orman Ürünleri ile ilgili Üniversiteler ve ilgili birimleri aşağıda verilmiştir. Bu bilgilerin üniversite-sanayi diyaloğunun oluşturulmasında sanayiciye yol göstereceği düşünülmektedir.

Tablo 1 Ülkemiz Üniversitelerindeki Orman Ürünleri Sektörü ile İlgili Akademisyenler

İlgili Birim	Prof. Dr.	Doç. Dr.	Yrd. Doç. Dr.	Toplam
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü	8	5	5	18
Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü	7	5	5	17
Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü	1	–	7	8
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü	1	3	6	10
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü	3	2	9	14
Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü	–	–	6	6
Gazi Üniversitesi Kastamonu Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü	1	–	1	2
Ankara Üniversitesi Çankırı Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü	–	–	–	–
Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü	–	–	–	–
Gazi Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi Mobilya ve Dekorasyon Bölümü	4	1	4	9
Hacettepe Üniversitesi Mesleki Teknoloji Yüksek Okulu Ağaçişleri Endüstri Mühendisliği Bölümü	2	1	1	4
Düzce Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Mobilya ve Dekorasyon Bölümü	–	–	2	2
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Karabük Teknik Eğitim Fakültesi Mobilya ve Dekorasyon Eğitimi Bölümü	1	1	2	4
Muğla Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Mobilya ve Dekorasyon Eğitimi Bölümü	–	3	1	4
TOPLAM	28	21	49	98

TÜBİTAK Sanayi Yenilik ve Araştırma-Geliştirme Destekleri TEYDEB Projeleri

Geçtiğimiz yüzyılın ortalarından itibaren gittikçe ağırlaşan rekabet koşulları ve değişen tüketim taleplerine bağlı olarak uluslararası pazar ve ekonomiler hızlı bir değişim süreci geçirmektedir. Uluslararası arenada yer almak isteyen ülke ve işletmeler, bilim ve teknolojiyi ülke kalkınmasında ve toplumsal refahın artırılmasında başarılı bir şekilde kullanarak uluslararası piyasalarda büyük bir rekabet gücü ve hakimiyet kazanmaya başlamışlardır. Bu bağlamda, ülkemizde de 1990’lı yılların ortalarından itibaren cazibesini kaybetmeye başlayan düşük maliyet/fiyat stratejisinden, ürün ve hizmet farklılaşması stratejisine, bir başka ifadeyle klasik üretim tarzından Ar-Ge’ye dayalı üretim tarzına geçilebilmesi, bilim ve teknolojinin ihracatımızın artırılmasında ve dolayısıyla ülkemizin kalkınmasında etkin bir şekilde kullanılabilmesi bir zorunluluk arz etmektedir.

Diğer taraftan, bilgi teknolojilerine dayalı endüstriyel ürünlerin hakim olduğu uluslararası pazarlarda kalıcı olunabilmesi ve sürdürülebilir bir ihracat artışı sağlanabilmesi için sadece ürün adedindeki artışın tek başına yeterli olmayacağı açıktır. Buna ilave olarak, ihraç edilen her ürün üzerindeki teknoloji, tasarım, kalite vb girdilerin de artırılmasının gerekeceği ve bu artışın da ihraç edilen her bir ürünün birim fiyatını dramatik bir şekilde yükselteceği muhakkaktır.

Ülkemizin 2000’li yıllara ilişkin ihracat stratejisini; teknoloji yoğun, katma değeri yüksek, farklılaştırılmış ve marka haline getirilmiş ürün kompozisyonunun artırılması oluşturmaktadır. Bu strateji çerçevesinde, firmalarımızın Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi ve yönlendirilmesi amacıyla 27/12/1994 tarihli ve 94/6401 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren “İhracata Yönelik Devlet Yardımları” Kararı’na dayanılarak hazırlanan Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun 9/9/1998 tarihli ve 98/16 sayılı Kararı’na istinaden 4.11.1998 tarih ve 23513 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Araştirma-Geliştirme (Ar-Ge) Yardimina İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 98/ 10 )” kapsamında katma değer yaratan tüm firmalarımızın Ar-Ge projelerine ilişkin giderleri %60 oranında hibe ve %50 oranında sermaye desteği şeklinde desteklenmektedir.

1995 yılından itibaren Dış Ticaret Müsteşarlığı, TÜBİTAK ve Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) işbirliği ile başarılı bir şekilde yürütülmekte olan Ar-Ge yardımları kapsamında 15 Eylül 1995-31 Aralık 2005 tarihleri arasında toplam 2.092 adet proje desteklenmiş ve yaklaşık 1 milyar ABD Doları büyüklüğünde bir Ar-Ge hacmi yaratılmıştır.

Teknoloji; üretim makinalarında, üretim yöntemlerinde, ürünlerde ‘yenilik’ yaratmayı, bu yeniliklerde üretimi ve verimliliği yükseltmeyi, yani rekabet üstünlüğü ve ekonomik kazancı artırmayı sağlayan anahtar olarak tanımlanan teknolojinin transfer edilmesi teknolojik dışa bağımlılığın sürmesine neden olmakta, buna karşılık etkin Ar-Ge faaliyetleri, teknoloji yönetiminin bir kültür olarak geçerli kılınmasını, teknolojinin geliştirilmesi ve üretilmesi süreçlerinin içselleştirilmesini mümkün kılmaktadır. Rekabetin olmazsa olmaz koşulu olan inovasyon için de bu kültürün oluşması bir ön koşuldur.

Bu noktadan hareketle, ülkemiz sanayine kurumsal ATG (Araştırma-Teknoloji Geliştirme) yeteneği kazandırarak evrensel teknolojiye katkı sağlayan bir sanayi oluşturmak temel amacıyla, sanayinin  bir ürüne ve/veya sürece yönelik proje faaliyetlerinin bir bütün olarak desteklendiği, Para Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun 18 Mayıs 1995 tarihli Kararı ile 1 Haziran 1995 tarihinde yürürlüğe konulan, 4 Kasım 1998 ve 10 Şubat 2001 tarihlerinde iyileştirerek yeniden yayınlanan “Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) Yardımına İlişkin Tebliğ” (Tebliğ) uygulamasının 10. yılında, edinilen tecrübeler ve beklentiler ışığında bir yönetmelik hazırlanmıştır. TÜBİTAK kaynakları kullanılarak verilecek sanayi Ar-Ge desteğinin;  kuruluşlara ait Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) projelerinin başvuru, değerlendirme, kabul, destekleme, izleme ve sonuçlandırma ve sonuçların izlenerek değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslarının belirlendiği “Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Sanayi Araştırma-Geliştirme Projeleri Destekleme Programına İlişkin Yönetmelik” (Yönetmelik) tüm tarafların, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri de alınarak hazırlanmış ve 13 Temmuz 2005 tarih ve 25874 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Tebliğ ve Yönetmelik kapsamında, Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) ile TÜBİTAK arasında yeni bir protokol imzalanmıştır. Protokol ile sanayi kuruluşlarının Ar-Ge projeleri kapsamındaki harcamalarının belirli bir oranının, DTM ile TÜBİTAK tarafından müştereken ve hibe şeklinde desteklenmesi ile ilgili olarak tarafların yükümlülükleri belirlenmiş ve uygulamada yeni bir dönem başlatılmıştır.  Söz konusu Yönetmelik gereğince hazırlanan “Teknik ve Mali Kılavuz”, Ar-Ge Desteğinin tüm aşamalarında ihtiyaç duyulacak konulara açıklamalar getirecek ve proje çabalarınızda rehberlik edecek bilgileri içermektedir.

Ülkemizin kalkınma perspektifi ekonominin bilgiye dayalı olmasını zorlamakta, dolayısıyla Ar-Ge projelerinin desteklenmesi daha da önem kazanmaktadır. Türkiye, Avrupa Birliği’nin stratejik hedefiyle de uyumlu olarak, Ar-Ge faaliyetleri ve desteklerinin ülke refahını artırmaya odaklanarak daha etkili olması için 2004 sonlarından başlayarak bir dizi önlem üretmiş ve 2010 yılına kadar Ar-Ge harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya (GSYİH) oranını %2’ye yükseltmeyi hedefleyen bir strateji oluşturmuştur. Ar-Ge’ye ayrılan kaynağın artırılmasının yanı sıra sanayi kuruluşlarının toplam Ar-Ge harcamalarındaki payının çoğunluğu oluşturması ulusal bir hedeftir. 2010’da Ar-Ge harcamalarının GSYİH’e oranının %2 ve özel sektörün Ar-Ge harcamalarındaki payının %50 olması, diğer bilim-teknoloji destek programları ile birlikte TÜBİTAK tarafından yürütülen programların da hedefidir. 

Endüstriyel araştırma ve teknoloji geliştirmeyi ve yenilikleri desteklemek, özendirmek ve izlemek ve üniversite-sanayi ilişkilerini geliştirmek TÜBİTAK’ın temel işlevleri arasındadır. Bu işlevleri gerçekleştirmek için oluşturulan programlar ve planlanan faaliyetler Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) tarafından yürütülmektedir. Para Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun 1 Haziran 1995 tarihinde yürürlüğe koyduğu, (4 Kasım 1998 ve 10 Şubat 2001 tarihlerinde iyileştirerek yeniden yayınlanan) “Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) Yardımına İlişkin Tebliğ” kapsamında, TÜBİTAK’ın yükleneceği görevleri yürütmek üzere 3 Haziran 1995 tarihli Bilim Kurulu Kararı ile kurulan bu Başkanlık, TÜBİTAK Bilim Kurulu’nun 21 Ocak 2006 tarihli toplantısında, “Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB)” olarak örgütlenmiştir.

TEYDEB vizyonunu; Ülkemizin ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasını ivmelendirmek, ileri teknolojiler alanında araştırma ve teknoloji geliştirme yeteneği kazanmasını sağlamak ve ülkemizde inovasyon becerisine sahip, dünya ölçekli bir teknoloji kültürü oluşturmak şeklinde belirlemiş ve misyonunu da; evrensel teknolojiye katkı sağlayan ulusal bir sanayi oluşturmak üzere; öğrenerek gelişmeyi, şeffaf iş süreçlerini ve ilgili bütün kesimlerin katılımını esas alan çalışma anlayışıyla, sanayinin kurumsal ATG (Araştırma-Teknoloji Geliştirme) yeteneği kazanmasına yönelik olarak;

1. a) araştırma ve geliştirmeye kaynak ayrılmasını özendirecek ve riski paylaşacak destek mekanizmaları kurgulamak ve uygulamak,

2. b) rekabet öncesi ve sonrası ağ yapıları teşvik ederek, üniversite sanayi işbirliği ile teknoloji transfer mekanizmaları oluşturulmasına katkıda bulunmak,

3. c) ölçme-değerlendirme-izleme sistemleri oluşturarak, uygulama araçlarının etkinliğini ölçmek olarak ifade etmiştir.

Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programına Başvuran Projelere Ait Bilgiler (Güncellenme Tarihi: 26/07/2006)

Toplam proje başvurusu	3.986
Proje başvurusu yapan kuruluş sayısı	1.723
Büyük firmalara ait proje sayısı	1.663
Proje başvurusu yapan büyük firma sayısı	311
Proje başvurusu yapan KOBİ’lere ait proje sayısı	2.323
Proje başvurusu yapan KOBİ sayısı	1.412

Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programınca Desteklenen Projelere Ait Bilgiler  (Güncellenme Tarihi: 26/07/2006)

Desteklenen proje sayısı	2.832
Desteklenen kuruluş sayısı	1.240
Büyük firmalara ait proje sayısı	1.257
Destek alan büyük firma sayısı	256
KOBİ’lere ait proje saysı	1.575
Destek alan KOBİ sayısı	984

Şu ana kadar 1828 firma 4205 adet TEYDEB proje başvurusu yapmıştır. Başvurusu yapılan projelerin 3108 adeti desteklenmiştir. Bu projelerden 1658 adeti 270 milyon dolar hibe miktarı ile desteklenerek tamamlanmış, 966 adeti 116 milyon dolar hibe miktarı ile desteklenerek devam etmekte, 331 adeti 17 milyon dolar hibe miktarı ile desteklenmesine rağmen firma tarafından geri çekilmiş, 28 adeti 2 milyon dolar hibe desteğine rağmen durdurulmuş ve 125 adeti gider bildirimi içermemektedir. Toplamda 3108 proje 405 milyon dolar’lık hibe desteği ile desteklenmiştir. 590 proje geri çekilmiş olup, 276 adeti geri çevrilmiş ve 231 adet projenin değerlendirilmesine devam edilmektedir. Kasım 2006 yılı itibariyle KOBİ:347, Büyük İşletme:203 ve Toplam:550 proje başvuru yapılmıştır (Cebeci 2006).

Desteklenmeyen 590 adet projenin desteklenmeme sebepleri;

1. Rutin mühendislik uygulaması olması ve Ar-Ge yönünün zayıf olması, sadece şekil ve estetiğe yönelik değişiklikleri içermesi, fonksiyonel değişiklikleri kapsamaması ve yenilikçi yönü olmaması,
2. Sadece firmanın altyapısının iyileştirilmesine yönelik ve yatırım nitelikli ve yatırım ağırlıklı (yatırım unsurunun ön plana çıkarılması, sadece yatırım unsuru içermesi) olması,
3. Firma özgün katkısının olmaması ya da yetersiz ve sınırlı olması, firma
4. Ar-Ge altyapısının olmaması ya da yetersiz olması,
5. İlgili olduğu alandaki teknoloji düzeyini geliştirecek nitelikte olmaması.  

Tebliğ, Yönetmelik ile Teknik ve Mali Kılavuz’da tanımları yapılan kavramlar aşağıda açıklanmıştır:

Sanayi desteklerinde Ar-Ge kavramları için Frascati ve yenilik kavramları için Oslo Kılavuzlarında belirtilen tanımlar esas alınmaktadır.

Oslo Kılavuzu’na göre ;

Teknolojik açıdan yeni ürün,

Teknolojik açıdan iyileştirilmiş ürün,

Teknolojik süreç yeniliği,

Sanayi Ar-Ge’sinin çerçevesini çizer.

Teknik:

Üretimde kullanılan, bilimsel bilgiye dayalı, metodik süreçlere (proseslere) ilişkin bir bilgi kümesi.

Ar-Ge:

İnsan, kültür ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi birikiminin artırılması ve bu birikimin yeni uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması amacıyla sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmalar.

Teknoloji:

Teknik üretme ve bu tekniğin uygulanması ile ilgili gerekli alet, makina ve malzemeleri geliştirebilme bilgisidir.

Yenilik:

Bir fikri, satılabilir, yeni ya da geliştirilmiş bir ürün ya da mal ve hizmet üretiminde kullanılan yeni ya da geliştirilmiş bir yöntem haline dönüştürmek demektir. Bu açıdan teknolojik yenilik yapma/yaratma süreci, bir dizi bilimsel, teknolojik/teknik, mali ve ticari etkinliği içerir. Renk ya da dekorasyondaki değişiklikler gibi bütünüyle estetik alana yönelik değişiklikler ile ürünün yapı, nitelik ya da performansını teknik açıdan değiştirmeyen, küçük tasarım ya da görünüm farklarından ibaret basit değişiklikler yenilik sayılmaz.

Üründe Yenilik:

Teknolojik açıdan yeni ürün, önceki ürün kuşağıyla karşılaştırıldığında malzemesi, parçaları ve yerine getirdiği işlevler açısından, öze ilişkin, teknolojik farklar gösteren bir ürünü ifade eder.

Üretim Yöntemlerinde Yenilik:

Geleneksel üretim tesislerinde üretilemeyen, yeni ya da geliştirilmiş ürünlerin üretilmesinde veya halen üretilmekte olan ürünlerin yeni tekniklerle üretilmesinde kullanılan bir yöntem teknolojik açıdan yeni sayılır.

Araştırma-Geliştirme Projeleri:

Amacı, kapsamı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak ayni ve/veya nakdi destek miktarları, sonuçta doğacak ihtira haklarının ilgililer arasındaki paylaşım esasları belirlenmiş, yeni bir ürün üretilmesi, ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi, maliyet düşürücü ve standart yükseltici mahiyette yeni tekniklerin geliştirilmesi, üretimle ilgili olarak yeni bir teknoloji geliştirilmesi konusunda bilimsel esaslara uygun ve araştırma-geliştirme faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette hazırlanacak ve sonuçlarının faydalı araç, gereç, malzeme, ürün, yöntem, sistem ve üretim tekniklerine dönüştürülmesi veya mevcut teknoloji ile iyileştirilmeye yönelik çalışma ve teknoloji uyarlamasını ifade eder.

Prototip Üretim:

Prototip, pazara sunulacak ürünün tüm performans ve teknik karakteristiklerini içeren orjinal model anlamını taşımaktadır. Bilimsel (istatistiksel) yöntemlerle belirlenen sayıda prototipin üretilmesi, üretilen prototiplerin ticarileşme sonrası piyasa koşullarında maruz kalacakları tüm testlerden geçirilmesi, elde edilen sonuçlara göre tüm spesifikasyonları sağlayacak değişikliklerin yapılması bu aşamada gerçekleştirilir.

Kuruluş:

Sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan, bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişiye ait olan Türkiye’de yerleşik işletmeleri (kanuni merkezi ve iş merkezi yurt dışında bulunan işletmelerin Türkiye’deki temsilcilik ve şubeleri hariç),

Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ):

İkiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı  ya da mali bilançosu yirmibeş milyon Yeni Türk Lirasını aşmayan ve mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükte işletme olarak sınıflandırılan ve kısaca “KOBİ” olarak adlandırılan ekonomik birimlerdir.

Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı ile yeni bir ürün üretilmesi, ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi veya maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirmesi konularında yürütülen Ar-Ge nitelikli projeler desteklenmektedir. Programın yürütülmesinden TÜBİTAK ve Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) birlikte sorumludur. TÜBİTAK, proje başvurularının değerlendirilmesi, destek kararının oluşturulması, destek kapsamına alınan projenin izlenmesi, harcamaların proje ile uygunluğunun belirlenmesi ve destekleme tutarlarının hesaplanmasından sorumludur.  Kuruluşlara destek ödemesi DTM’nin uygun görüşü sonrasında yapılır. Destekleme tutarının  %75’lik bölümü TÜBİTAK tarafından kendi bütçesinden, kalan %25’lik bölümü ise DTM tarafından Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) kaynaklarından karşılanır.

Destekleme Süresi:

Destek süresi proje bazında azami 3 (üç) yıldır. Bu süre zorunlu nedenlerle, TÜBİTAK’ın gerekçeli önerisi ve DTM’nin onayı ile en fazla bir dönem (6 ay) uzatılabilir. Ancak, harcama ve gider belgeleri  proje süresi içinde düzenlenmiş olmakla birlikte, ilgili ödemenin projenin bitiş tarihini takip eden dönem içinde yapılmış olması halinde, destek süresi proje bitiş tarihini takip eden dönemin sonuna kadar uzatılır (Proje destek süresi en fazla 42 ay olabilir).

Tebliğ ve Yönetmelik kapsamındaki destekten yararlanabilecek sistematik Ar-Ge projesinin aşağıdaki faaliyet aşamalarından tamamını veya bir kısmını içermesi beklenir;

• Kavram geliştirme
• Teknolojik/teknik ve ekonomik yapılabilirlik etüdü
• Geliştirilen kavramdan tasarıma geçiş sürecinde yer alan laboratuar ve benzeri çalışmalar
• Tasarım, tasarım geliştirme ve tasarım doğrulama çalışmaları
• Prototip üretimi
• Pilot tesisin kurulması
• Deneme üretimi ve tip testlerinin yapılması
• Patent ve lisans çalışmaları
• Satış sonrasında ürün tasarımından kaynaklanan sorunların çözümü faaliyetleri

Desteklenen Gider Kalemleri:

Ar-Ge projesinde projenin gerektirdiği ve ödemesi yapılan aşağıdaki harcamalar kabul edilir

• Personel giderleri,
  • Projede görevli personel giderleri

Proje personeline Ar-Ge projelerinde istihdam edilen kuruluş ortaklarının destek kapsamına alınacak aylık maksimum ücretleri için aşağıda belirtildiği şekilde sınırlama^(*) vardır;

• toplam çalışan sayısı 0-9 arasında olan firmalarda ilgili dönemde geçerli olan brüt asgari ücretin 20 katı,
• toplam çalışan sayısı 10-49 arasında olan firmalarda ilgili dönemdeki brüt asgari ücretin 12 katı,
• toplam çalışan sayısı 50-249 arasında olan firmalarda ilgili dönemdeki brüt asgari ücretin 8 katı,
• toplam çalışan sayısı 250 ve üzeri olan firmalarda ilgili dönemdeki brüt asgari ücretin 4 katı.

(*)  Yönetmelik’in 35inci maddesinde belirtilen tutar, firma ortağının alacağı maksimum destek tutarıdır. Ancak, ortalama destek oranı %50 kabul edilerek, uygulama yukarıdaki asgari ücret katlarına göre yapılacaktır

• Proje personeline ait seyahat giderleri,

• Alet, teçhizat, prototip kalıp, yazılım ve yayın alım giderleri; Ar-Ge faaliyeti için alınması veya yaptırılması zorunlu olan ancak proje sonrasında üretim aşamasında da kullanılabilecek alet/teçhizat/ kalıp giderleri proje süresi ile orantılı olarak gider kabul edilir.
• Malzeme ve sarf giderleri,
• Yurtiçi ve yurtdışı danışmanlık hizmeti ve diğer hizmet alım giderleri,
• Ülke içindeki üniversiteler, TÜBİTAK’a bağlı Ar-Ge birimleri, özel sektör Ar-Ge kuruluşları ve benzeri Ar-Ge kurum ve kuruluşlarına yaptırılan Ar-Ge hizmet giderleri,
• Türk Patent Enstitüsü’nden alınacak ulusal patent tescili, faydalı model tescili ve endüstriyel tasarım tescili ile ilgili giderler.

Desteklenmeyen giderler:

Katma değer vergisi, her türlü kar, fırsat maliyeti, sermaye kullanım maliyeti, kur farkları, amortismanlar, depozitolar, avans ödemeleri, dağıtım, pazarlama ve reklam giderleri, coğrafi işaret ve marka tescil giderleri, muhasebe, sekreterlik ve benzeri idari giderler, brüt ücretin yanında teşvik, motivasyon ve benzeri prim giderleri, personele nakdi ya da ayni olarak verilen yemek ve ulaşım giderleri, sosyal yardımlaşma vakıf ödentileri, seyahatlerde ulaşım ve konaklama dışındaki giderler, taksi, metro ve benzeri ulaşım giderleri, yakıt giderleri, büro makineleri, ısıtma, aydınlatma için yapılan masraflar, ofis, depo, stand, ve benzeri kiralar, inşaat ve tesisat giderleri ve kırtasiye giderleri desteklenmez.

Destekleme Oranı:

Temel destek oranı kuruluşun Ar-Ge yoğunluğu (Kuruluşun Ayrıntılı Gelir Tablosundaki Ar-Ge Faaliyet Giderleri değerinin Net Satış Hasılatına Oranı) esas alınarak hesaplanır. Bu oran Büyük ve Küçük-Orta Boy İşletmeler (KOBİ) için farklılık göstermektedir. Alt sınır Büyük İşletmelerde %25, KOBİ’lerde %32’dir. Personel harcamaları, temel destek oranından bağımsız olarak kuruluşun Büyük, KOBİ ve Teknopark firması olması durumlarına göre farklı oranlarda desteklenir. Ayrıca doktoralı personel harcamasının tamamı desteklenir. Toplam destek oranı; temel destek oranı, personel destek oranı ve aşağıda belirtilen koşullarda verilen ilave desteklerle beraber en çok %60 olmaktadır.

Aşağıda belirtilmiş olan koşulları yerine getirmeleri halinde sanayi kuruluşlarının yararlanacakları temel destek oranına ilave destek sağlanır;

• Sanayi kuruluşunun proje bazında desteklenen AR-GE faaliyetinin patentle sonuçlanması halinde, o proje bazındaki AR-GE giderleri için sağlanan toplam destek miktarının %10’u patentin alınmasından hemen sonra, ek destek olarak ilgili sanayi kuruluşuna ödenir.
• Sanayi kuruluşunun geçmişteki kendi AR-GE faaliyetine ve/veya bu faaliyet sonucunda aldığı patente dayalı olarak, bir önceki yıl itibariyle ürettiği özgün ürünün/ürünlerin satışından elde ettiği hasılatın toplam satış hasılatına olan oranına göre, AR-GE giderleri için sağlanan temel destek oranı, aşağıda gösterilen oranlarda arttırılır:

Özgün Ürün Satış Hasılatı/Toplam Satış Hasılatı	Uygulanacak Artış Oranı
%25’e kadar	%10
%25-%50 arası	%15
%50’nin üstünde	%20

• Belli bir proje bazında desteklenen AR-GE faaliyeti içinde yer alan ve Tebliğ’in 10 uncu maddesinin (a) bendindeki tanıma uyan personel harcamaları (Araştırmacılara ve mühnasıran araştırma faaliyetinde istihdam edilen teknisyenlere ilişkin personel giderleri), büyük işletmelerin projelerinde %60, KOBİ niteliğindeki işletmelerin projelerinde %75, teknopark, inkübatör v.b. kuruluşların projelerinde ise %90 oranında destekleme kapsamına alınır. AR-GE faaliyetinde doktoralı araştırmacı istihdam edilmesi durumunda bu personel harcamasının tamamı desteklenir.
• Sanayi kuruluşu belli bir proje bazında Türkiye’deki bir üniversite ve/veya TÜBİTAK’a bağlı kurumlardan AR-GE hizmeti satın alınmışsa veya sözkonusu kuruluş AR-GE faaliyetini anılan Kurumları eksen alan bir teknopark bünyesinde gerçekleştirmişse, bu tür hizmet alımları ya da teknoparkta gerçekleştirilen AR-GE faaliyeti giderleri için sağlanan destek oranı %30 oranında arttırılır.
• Sanayi kuruluşunun belli bir proje bazında desteklenen AR-GE faaliyetinin; 1) enformatik, 2) esnek üretim/esnek otomasyon teknolojileriyle ilgili uyarlama, 3) ileri malzeme teknolojileri, 4) gen mühendisliği/biyoteknoloji, 5) uzay ve havacılık teknolojileri, 6) çevreye duyarlı teknolojiler gibi öncelikli teknoloji alanlarında olması halinde sağlanan temel destek oranı %20 oranında arttırılır.

Kim Başvurabilir:

Sektör ve büyüklüğe bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan, bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişiye ait olan Türkiye’de yerleşik tüm işletmeler proje başvurusunda bulunabilir. Ancak Kanuni merkezi ve iş merkezi yurtdışında bulunan işletmelerin Türkiye’deki temsilcilik ve şubeleri ile vakıflar bu program kapsamında desteklenmezler.

Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı uygulamasına başvuran kuruluşların vergi ve sosyal güvenlik yükümlülüklerini zamanında yerine getirmiş olmaları gerekmektedir.

Ortak Başvuru: Kuruluşun projesinde başka bir kuruluştan Ar-Ge hizmeti satın alması durumunda; kuruluşların ortak Ar-Ge Yardımı başvurusu yapmaları ya da eş zamanlı olarak ayrı ayrı proje başvurusunda bulunmaları beklenir. Ortak proje başvurusu olmaması ve her iki kuruluşun da ayrı ayrı başvurması durumunda Ar-Ge faaliyetinin gerçekleştiği yer esas alınarak proje desteklenir. Aynı Ar-Ge faaliyeti için birden fazla Ar-Ge Yardımı yapılmaz.

Kuruluşun bir başka kuruluş veya kuruluşlarla ortaklaşa gerçekleştirecekleri projeler için ortak proje başvurusu yapılabilir. Ortak yürütülen projede, projeye katılan kuruluşlardan biri muhatap kuruluş olarak belirtilir ve yazışmalar bu kuruluş ile yapılır.

Ortak proje önerisinde her bir kuruluş için kuruluş bilgileri ayrı ayrı yer almalıdır. Örneğin kuruluşun adresi bölümünde her bir kuruluşa ait adres bilgileri verilmelidir. Aynı şekilde kuruluş bilgilerini içeren her bir bölüm ayrı ayrı form düzenlemeden doldurulabilir. Ancak proje konusu ve kapsamının açıklandığı bölümler proje bütünlüğü göz önünde bulundurularak ortak sunulmalıdır. (Proje önerisinde yer alan kuruluşlar ayrı ayrı Proje Önerisi (AGY100) hazırlamamalıdır).

Projedeki Ar-Ge faaliyetlerine ilişkin iş paketleri iş paylaşımına uygun hazırlanmalıdır. Örneğin bir iş paketi iki kuruluş tarafından ortak gerçekleştirilecekse, bu iş paketi anlatımı ortak hazırlanmalı, ancak iş paketindeki personel giderleri gerekçelendirilirken kuruluş isimleri de personel isimlerinin yanında belirtilmelidir. Eğer iş paketleri kuruluşlarca paylaşılmışsa bu durumda iş paketinin hangi kuruluşça yürütüleceğinin belirtilmesi yeterlidir.  Öngörülen adam-ay toplam değerleri her bir kuruluş için ayrı ayrı belirtilmelidir.

Maliyet formları ise M020 ve M030 formları hariç, ayrı ayrı hazırlanmalıdır. M020 ve M030 formları ise proje için bir adet hazırlanmalıdır. Ortak başvuru yapan kuruluş yetkilileri proje önerisini imzalamalıdır.

Proje katılımcıları arasında işbirliğine ilişkin yetki ve sorumlulukların belirtildiği sözleşme yapılması şartı aranır. Desteklenmesi uygun görülen projelere ait AGY300 dokümanları  kuruluşlarca ayrı ayrı hazırlanıp sunulmalıdır. Desteklenmesi uygun görülen projelerde dönemsel harcamalar sonrasında her bir katılımcıya  proje harcamaları karşılığında her kuruluşun kendi destekleme oranı dikkate alınarak ayrı ayrı destekleme yapılır.

Başvuru Zamanlaması:

Herhangi bir iş gününde proje başvurusu yapılabilir. Proje başvuruları, Tebliğ, Yönetmelik ve bu Kılavuz’da belirtilen esaslara uygun olarak hazırlanarak TÜBİTAK-Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı’na (TEYDEB) yapılır. Fiilen başlatılmış bir proje için de başvuru yapılabilir. Destek kararı verilen projelerde, başvurunun yapıldığı tarihten en fazla üç (3) ay öncesinden itibaren yapılan ve TÜBİTAK tarafından onaylanan harcamalar kabul edilir. Ancak proje destek başlangıç tarihi, başvuru tarihinden üç (3) ay önceki ayın ilk günü olarak alınır. Örneğin, 23 Kasım 2005 tarihinde TÜBİTAK’a başvurusu yapılan bir projenin en erken proje destek başlangıç tarihi  1 Ağustos 2005 olur.

Proje Başvurusu ve Değerlendirme Süreci Hakkında Bilgi:

Programa proje başvurusunda bulunacak kuruluşların hazırlamaları gereken form “Proje Öneri Bilgileri” (AGY100) olup, formunun biri asıl olmak üzere 4 (dört) kopya halinde “Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) Yardımına İlişkin Tebliğ” ve  “Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Sanayi Araştırma-Geliştirme Projeleri Destekleme Programına İlişkin Yönetmelik” hükümlerine ve Yönetmelik eki “Teknik ve Mali Kılavuz”’a uygun olarak hazırlanarak TEYDEB Başkanlığına ulaştırılması gerekmektedir.

Ön değerlendirme:

Proje öneri bilgilerine uygun hazırlanan proje önerisinin teknolojik ve ekonomik açıdan değerlendirilebilmesi için; projenin, bilimsel ve teknolojik niteliği, teknolojik uzmanlık konuları, yenilik düzeyi, özgün yönleri, teknik riskleri,  hedefleri ve faaliyetleri, yaratılacak katma değer, verimlilik ve rekabet gücü açısından yapması beklenen katkı, oluşacak teknik bilgi birikiminin yayınımına yönelik hedef ve stratejileri ile maliyetleri tam bir fikir verecek yeterlilikte olmalı, kuruluşun insan kaynağı ile donanım altyapısı ve ilgili alandaki bilgi ve birikimleri açıklanmalıdır. Değerlendirme sürecinin başlatılması için, proje öneri bilgilerinin yeterli ayrıntı ve içerikte hazırlanması gerekir. Aksi durumda değerlendirme süreci başlatılmaz.

Değerlendirme:

Proje önerisi, TÜBİTAK tarafından yapılan ön değerlendirme sonrasında, projenin ilgili olduğu teknoloji alanındaki uzmanlara hakem görüşü almak üzere gönderilir.

Hakemler değerlendirmelerini, kuruluşu yerinde ayrı ayrı ziyaret ederek, proje öneri değerlendirme formuna uygun olarak yaparlar. Hakemler raporlarını birbirlerinden bağımsız olarak hazırlarlar. TÜBİTAK tarafından, hakem görüşü esas alınarak oluşturulan destek karar ve kapsamını içeren öneri Alan Komite değerlendirmesine sunulur.

Proje ile ilgili karar oluşturulurken, projenin bilimsel ve teknolojik boyutu, teknolojik karmaşıklık düzeyi, disiplinler arası olup olmadığı, yenilikçi yönü ve yenilik düzeyi, ekonomik yarara dönüşebilirliği, projenin tetikleyeceği yeni çalışmaların varlığı, öngörülen işbirlikleri, oluşacak bilgi birikiminin yayınımına yönelik hedef ve stratejiler, kuruluşun insan kaynağı ve donanım altyapısı ile ilgili alandaki bilgi ve birikimleri göz önünde bulundurularak değerlendirme yapılır. Kuruluşun Ar-Ge desteği alarak gerçekleştirdiği diğer projelerden edindiği bilgi birikimi ve teknolojik altyapısı esas alınarak kuruluş bazında değerlendirme ölçütü yükseltilebilir.

Karar:

Proje değerlendirmesi sonucu oluşan karar, Başkanlıkça ilgili kuruluşa bildirilir. TÜBİTAK projelere ilişkin değerlendirmesini, proje başvurusunun eksiksiz olarak yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde sonuçlandırılması esastır.

Sözleşme yapılması:

Bu Yönetmelik çerçevesinde değerlendirilerek desteklenmesi kabul edilen projenin yürütücüsü, ilgili kuruluş/kuruluşların yetkilileri ile TÜBİTAK arasında imzalanan sözleşme; kapsam, idari, mali ve hukuki hükümler ile diğer hususları, eki ise proje öneri bilgileri ile diğer gerekli hususları kapsar. Sözleşmeye ilişkin giderler kuruluş tarafından karşılanır.

Dönemsel Ödeme İşlemleri:

Dönemler itibarı ile sunulan harcamalar için TÜBİTAK tarafından yapılacak teknik değerlendirme ve mali denetim sonucu, projenin dönemsel toplam destek tutarı belirlenerek, projeye ilişkin ödemeler, kuruluşun bildirdiği banka hesabına yapılır. Dış Ticaret Müsteşarlığı ile TÜBİTAK’ın birlikte yürüttüğü Ar-Ge destek programlarında, ödemeler iki kurum arasında yapılan protokole göre yapılır. Konu ile ilgili projeyi öneren kuruluşlara desteklemeye esas kabul edilen harcama tutarları, destekleme dışında bırakılan harcamalar, destekleme oranı ve destekleme tutarları konusunda yazılı bilgi gönderilir.

Ön ödeme:

KOBİ’ler tarafından talep edilmesi veya projenin öncelikli alanda olması ve talep edilmesi halinde, sözleşme yapıldıktan sonra desteklenen projede öngörülen harcamaları gerçekleştirmek amacıyla ön ödeme yapılabilir. Ön ödeme talebi, desteklenen proje toplam bütçesinin %10’unu ve 250.000.- (ikiyüzellibin) YTL’yi aşmamak şartıyla, proje önerisi ile veya proje süresi içinde Ar-Ge yardımı istek formu ile yapılır. Projenin son döneminde ön ödeme talebi yapılamaz. Ön ödeme proje süresince bir kez istenebilir. Projenin ilerleyen dönemlerindeki ön ödeme taleplerinde, projenin kalan bütçesi dikkate alınarak ön ödeme tutarı TÜBİTAK’ça belirlenir. Ancak, “TÜBİTAK Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projeleri Destekleme Programına ve TÜBİTAK Birimlerince Yürütülen Projelere İlişkin Yönetmelik” çerçevesinde desteklenen Ar-Ge projeleri içerisinde yer alan kuruluşların, KOBİ olma niteliği ve projenin öncelikli alanda olması koşulu ile ön ödeme üst limiti aranmaz.

Bu durumdaki kuruluşlara proje süresi boyunca birden fazla ön ödeme yapılabilir, ancak bir önceki ön ödeme mahsuplaşması yapılmadan yeni bir ön ödeme yapılmaz. Ön ödeme talebinin kabul edilmesinden sonra kuruluş tarafından herhangi bir banka nezdinde açılacak destek programı kodu ve proje numarası belirtilen yeni bir hesaba, kabul edilen ön ödeme tutarı TÜBİTAK’ça kuruluş tarafından açılan proje özel hesabına aktarılır. Bu hesabın işleyişi ile ilgili tüm bilgiler mali raporla beraber TÜBİTAK’a verilir. Kuruluş, ön ödeme tutarı kadar teminatı, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda belirtilen değerler üzerinden ve belirlenen usul ve esaslara göre TÜBİTAK’a verir. Teminata ilişkin her türlü gider kuruluşa aittir. Ön ödemenin usulüne uygun mahsup edilmesini müteakiben, alınan teminat kuruluşa iade edilir. 

Satın alma ve mülkiyet:

Desteklenen projeler için kuruluşlar, proje kapsamında yapacakları satın almaları kendi mevzuatı ve genel hükümler çerçevesinde gerçekleştirirler. TÜBİTAK tarafından sağlanan destekle alınan makine teçhizatın mülkiyeti kuruluşa aittir.

Yönetmelik kapsamında desteklenen projelerde sorumlular ve sorumluluk alanları;

Kuruluş; projenin bilimsel, teknik, idari, mali ve hukuki yönden bu Yönetmeliğe uygun bir şekilde yürütülmesinden tüzel kişilik olarak,

Kuruluş yetkilisi; projenin bilimsel, teknik, idari, mali ve hukuki yönden bu Yönetmeliğe uygun bir şekilde yürütülmesinden ve projede birden fazla kuruluşun yer alması halinde tüm kuruluş yetkilileri projenin bilimsel, teknik, idari, mali ve hukuki yönden bu Yönetmeliğe uygun bir şekilde yürütülmesinden müştereken ve müteselsilen,

Proje yürütücüsü; projenin değerlendirme ve izleme aşamalarında hakem ve izleyiciye değerlendirme ve izleme için gerekli araç ve ortamların sağlanmasından, projenin bilimsel ve teknik olarak sözleşmeye uygun şekilde yürütülmesinden, TÜBİTAK’a gerekli bilgi akışının sağlanmasından, harcamaların projenin gereklerine uygunluğundan kuruluş yetkilisi adına,

Proje mali sorumlusu; projeye ilişkin mali raporların proje yürütücüsü ile birlikte destek kapsamına uygun olarak hazırlanmasından, harcamaların, gider belgelerinin ve hesapların doğruluğundan ve mali mevzuata uygunluğundan,

Yeminli mali müşavir; kanunen kendisine verilen sorumluluklara ilaveten, projeye ilişkin harcamaların ve gider belgelerinin mali mevzuata uygunluğundan, maliyet hesaplamalarının doğruluğundan,  sorumludur.

Gizlilik:

Projenin değerlendirmesini, giderlerin ve destekleme oranına ilişkin kriterlerle ilgili bilgilerin uygunluğunun incelenmesini yapan hakem, izleyici ve yeminli mali müşavirler, gizliliğe uyulmasından ve TÜBİTAK ve ilgili kuruluş tarafından sağlanan tüm dokümantasyonu TÜBİTAK’a geri verilmesinden sorumludur. Tüm bilgi ve belgeler kuruluşa ait korunacak “ticari gizli bilgi” olarak kabul edilecek ve üçüncü kişilere herhangi bir yolla aktarılmayacaktır. Proje sürecinde yer alan tüm ilgililer bu gizliliğin ihlalinden sorumludur. Aksi durumda, başta 3568 sayılı Kanun ile 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu olmak üzere konuyla ilgili diğer mevzuatlar uygulanır.

Ar-Ge Yardımı kazanımlarını; proje için gerekli Ar-Ge kültürü ve Ar-Ge yapılanmasının oluşması, proje ve kaynak yönetimi yeteneğinin kazanılması, bilgi kazanımlarının dokümante edilerek kalıcılığının ve sürekliliğinin sağlanması, üniversite-sanayi işbirliğinin oluşturulması, yenilikçi ürün ve teknoloji geliştirme yönünde özendiriciliğin sağlanması, nitelikli işgücü istihdamının artırılması, Ar-Ge yapabilmenin ve başarabilmenin verdiği moral ve özgüven, dünya pazarlarında rekabet edebilir başarılı firmalarımızın sayılarının artması, bu firmaların rekabet güçlerini artırarak daha çok ihracat yapmaları, ithalatı azaltıcı yerli ürünler geliştirmeleri, üretim teknolojilerini geliştirerek verimliliklerini ve üretim kalitelerini artırmaları, nitelikli işgücü istihdamının artırılması, ticari başarı ve hiç kuşkusuz bu gelişmelerin doğal sonucu olacak yurtiçi ve yurtdışı yeni işbirliği ve açılım olanakları olarak özetlemek mümkündür.

TÜBİTAK Sanayi Araştırma-Geliştirme (AR-GE) Projeleri Destekleme Programı ile yaklaşık 1.2 milyar dolarlık bir Ar-Ge proje hacmi oluşturulmuştur.

Başvuru Formları ve Başvuru Adresi:

Proje başvurusu Ar-Ge Yardımı Proje Öneri Bilgileri (AGY100) formunda yer alan bilgiler hazırlanarak  yapılır.

AGY 100 dokümanına www.teydeb.tubitak.gov.tr adresinden ulaşılır.

Adres: TÜBİTAK–TEYDEB – Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı           Atatürk Bulvarı No:221 06100 Kavaklıdere/ANKARA
E-posta: teydeb@tubitak.gov.tr

Orman Ürünleri Grubundan TEYDEB Projesi Desteklenen Firmalar:

1. Vursan Tüfek Ve Kalıp San. Ve Tic. A.Ş.

Dudullu Organize San. Böl. Ümraniye 81250 İstanbul vursan@vursan.com.tr

1. İnoksan Mutfak San. Ve Tic. A.Ş.

Organize San. Böl. Yeşil Cad. No:32, 16159 Bursa fabrika@inoksan.com.tr

3. Ermaksan Makine San. Ve Tic. Ltd. Şti.

Yeni Yalova Yolu 15.Km. Sanayi Cad. Ovaakça Çıkışı No:5  16335 Bursa  ermaksan@ermaksan.com.tr

4. Agt Ağaç San. Tic. Ltd. Şti.

Organize San. Böl. Akdeniz Bulvarı Antalya agt@agt.com.tr

5. Ata Sarıçam San. Tic. Ltd. Şti.

İmes San. Sit. E Bl. 501.Sk. No:25 Dudullu   81260 İstanbul  asaricam@orion.net.tr

6. Astel Kağıtçılık San. Ve Tic. A.Ş.

Yenibosna Merkez Mah. Asena Sk. No:2 Bahçelievler    İstanbul

7. Bak Ambalaj Sanayi Ve Ticaret A.Ş.

Atatürk Organize Bölgesi 10002 Sk. No:45  Çiğli 35620 İzmir bakambalaj@superonline.com

8. Dentaş Kağıt San. A.Ş.

Organize San. Böl. F.Karaca Cad. No:5   20065 Denizli umurat@yumy.com.tr

9. Elmak Makina San. Ve Tic. A.Ş.

Organize Sanayi Bölgesi   M.Kemalpaşa  Bursa  elmakmak@escortnet.com

TEYDEB Projeleri hakkında yeterli bilgi ve deneyime sahip bazı uzmanlar:

1. Yrd. Doç. Dr. Cengiz GÜLER

Düzce Üniversitesi, Orman Fakültesi  DÜZCE

2. Yrd. Doç. Dr. Levent GÜRLEYEN

Düzce Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi DÜZCE

3. Yrd. Doç. Dr. Selim ŞEN

Düzce Üniversitesi, Orman Fakültesi  DÜZCE

4. Öğr. Gör. Nevzat ÇAKICIER

Düzce Üniversitesi, Orman Fakültesi  DÜZCE

5. Dr. Sabit TUNÇEL

Ağaçişleri Endüstri Yüksek Mühendisi Özel Sektör

---

5846 sayılı yasa gereği lütfen gerektiği gibi kaynak göstermeden alıntı yapmayınız

Kaynaklar

1. YETİŞ, N. 2006: TÜBİTAK Ar-Ge Destekleri ve TARAL Hedefleri, Tübitak Sanayi Yenilik ve Ar-Ge Günü 28 Kasım 2006, Ankara.
2. CEBECİ, Ö.Z. 2006: Dünden Bugüne Sanayi Ar-Ge Destekleri ve Yeni Programlar, Tübitak Sanayi Yenilik ve Ar-Ge Günü 28 Kasım 2006, Ankara.
3. LEBLEBİCİ, D. 2006: Sanayi Ar-Ge Destekleri Karar Alma Süreçlerine Genel Bakış, Tübitak Sanayi Yenilik ve Ar-Ge Günü 28 Kasım 2006, Ankara.
4. BALKAN, T. 2006: Sanayi Ar-Ge Destekleri Değerlendirme ve İzleme Süreçlerine Genel Bakış, Tübitak Sanayi Yenilik ve Ar-Ge Günü 28 Kasım 2006, Ankara.
5. teydeb.tubitak.gov.tr
6. TÜBİTAK 2002: Frascati Kılavuzu, Araştırma ve Deneysel Geliştirme Taramaları İçin Önerilen Standart Uygulama, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD, ISBN: 975-403-361-7.
7. TÜBİTAK 2005: Oslo Kılavuzu, Yenilik Verilerinin Toplanması ve Yorumlanması İçin İlkeler, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü ve Avrupa Birliği İstatistik Ofisi ortak yayımı, ISBN: 975–403–362–5.